Orta ve Yüksek Teknolojili Ürünler Listesinde bulunan bir malın alım ihalesinde yerli firmalar lehine fiyat avantajı uygulanmaması mevzuata aykırılık teşkil eder mi?

Toplantı No

: 2016/053

Gündem No

: 19

Karar Tarihi

: 28.09.2016

Karar No

: 2016/UM.II-2384

Şikayetçi: 

Zumbul Elektrik Elektronik Eğlence ve Spor Aletleri İç ve Dış Tic. Ltd. Şti. 

İhaleyi Yapan Daire: 

Selçuk Üniversitesi İdari Ve Mali İşler Daire Başkanlığı 

Başvuru Tarih ve Sayısı: 

31.08.2016 / 49755 

Başvuruya Konu İhale: 

2016/305888 İhale Kayıt Numaralı "Mühendislik Fakültesi 6 Bölümün İhtiyacı Malzeme" İhalesi 

TOPLANTIYA KATILAN ÜYELER:    

Başkan: Hamdi GÜLEÇ

Üyeler: II. Başkan Şinasi CANDAN, Osman DURU, Erol ÖZ, Köksal SARINCA, Dr. Ahmet İhsan ŞATIR, Hasan KOCAGÖZ, Mehmet ATASEVER, Oğuzhan YILDIZ

BAŞVURU SAHİBİ:

Zumbul Elektrik Elektronik Eğlence ve Spor Aletleri İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.,

2432. Cadde Çamlıca Bulvar Sitesi D Blok D: 5 Ümitköy Çankaya/ANKARA

İHALEYİ YAPAN İDARE:

Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı,

Şems-İ Tebrizi Mahallesi Ankara Cad. No: 6 42151 Karatay/KONYA

BAŞVURUYA KONU İHALE:

2016/305888 İhale Kayıt Numaralı “Mühendislik Fakültesi 6 Bölümün İhtiyacı Malzeme Alımı” İhalesi

KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:

Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü İdari ve Mali İşler Daire Başkanlığı tarafından 31.08.2016 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Mühendislik Fakültesi 6 Bölümün İhtiyacı Malzeme Alımı” ihalesine ilişkin olarak Zumbul Elektrik Elektronik Eğlence ve Spor Aletleri İç ve Dış Tic. Ltd. Şti.nin 23.08.2016 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 25.08.2016 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 31.08.2016 tarih ve 49755 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 29.08.2016 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

Başvuruya ilişkin olarak 2016/2027 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.

KARAR:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, şikâyete konu ihalenin 6'ncı kısmının 2’nci kaleminde yer alan mikroskop cihazının “Orta ve Yüksek Teknolojili Ürünler Listesi”nde yer alan bir ürün olması sebebiyle ihalede yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı sağlanmasının zorunlu olduğu, dolayısıyla 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 63’üncü maddesinin (c) fıkrası ve Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 61’inci maddesinin 6’ncı fıkrası uyarınca bahse konu ihaleye ait İdari Şartname’de yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı sağlanmasına yönelik düzenleme yapılması gerektiği ve söz konusu ihalede alıma konu birden fazla ürün olduğu da dikkate alındığında Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 61’inci maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan hüküm gereği ihalenin kısmı teklife açık olarak yapılacağına ilişkin İdari Şartname’de düzenleme yapılması gerektiği, ancak ihaleye ait İdari Şartname’de yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanacağı ve ihalenin kısmi teklife açık olarak gerçekleştirileceğine ilişkin düzenleme yapılmadığından söz konusu durumunun mevzuata aykırı olduğu ve ihalenin iptal edilmesi gerektiği,

Ayrıca şikâyet başvurusuna ilişkin idarece verilen cevapta, ihalenin kısmı teklife açılmama nedeni olarak laboratuvar bütünlüğünün korunması adına laboratuvarda dizayn edilen tezgah ve cihazların yerleşimi, işleyişi, özellikleri ve birbirlerine uyumunun gerekli olduğunun gerekçe gösterildiği, ancak Orta ve Yüksek Teknolojili Ürünler Listesi’nde yer alan yerli malı ürünlere yönelik fiyat avantajı sağlanması açısından bir istisna olmadığı göz önünde bulundurulduğunda şikâyete verilen cevapta gösterilen gerekçenin hukuka uygun olmadığı ve mikroskop cihazının, söz konusu ihalede aynı kısımda ihale edildiği diğer kalem olan “hassas kesme cihazı” adı verilen ürünle hiçbir bağlantısının olmadığı, dolayısıyla Teknik Şartnamelerde mikroskop cihazının tek başına ihale edilmesine engel olan bir durumun söz konusu olmadığı iddialarına yer verilmiştir.

Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.

İhale konusu işe ait İdari Şartname’nin “İhale konusu alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu malın;

a) Adı: Mühendislik Fakültesi'nin ihtiyacı Malzeme

b) Varsa kodu:

c) Miktarı ve türü: 29 kalem malzeme

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

ç) Teslim edileceği yer: S. Ü. Mühendislik Fakültesi

d) Bu bent boş bırakılmıştır.” düzenlemesine,

Anılan Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 19’uncu maddesinde “19.1. Bu ihalede kısmi teklif verilebilir.

19.2.1. Bu ihaledeki kısım sayısı 6’dır. İhale kısımlarına ilişkin koşullar altta düzenlenmiştir;

Bütün kısımlara teklif verilebilir.” düzenlemesine,

Aynı Şartname’nin “Ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi” başlıklı 35’inci maddesinde “35.1. Bu ihalede ekonomik açıdan en avantajlı teklif, teklif edilen fiyatların en düşük olanıdır.

35.2. Bu madde boş bırakılmıştır.

35.3. Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması:

35.3.1. Bu madde boş bırakılmıştır...” düzenlemesine,

Anılan Şartname’nin ekinde şikâyete konu kısma ilişkin “…

…” tablosuna yer verilmiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Yerli istekliler ile ilgili düzenlemeler” başlıklı 63’üncü maddesinde “İhalelere sadece yerli isteklilerin katılması ile yerli istekliler ve yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınmasına ilişkin olarak aşağıdaki düzenlemeler esas alınır:

…

c) Mal alımı ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanabilir. Ancak, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından belirlenen ve her yıl ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen listede yer alan malların ihalelerinde yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanması zorunludur.” hükmü,

Mal Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Yerli malını teklif edenler lehine fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 61’inci maddesinin dördüncü ve altıncı fıkralarında “(4) Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınan ve birden fazla mal kaleminden oluşan ihalelerin, kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesi ve fiyat avantajı tanınan her bir kısmın tek bir mal kaleminden oluşması zorunludur. Kısmi teklife açık ihalelerde, kısımların birinde, birkaçında veya tamamında yerli malı teklif eden istekliler lehine aynı veya farklı oranlarda fiyat avantajı sağlanabilir. Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı, yerli malı teklif etmeyen diğer isteklilerin söz konusu mal kalemi için teklif ettikleri bedele, kendi teklif bedelleri üzerinden ihale dokümanında belirlenen fiyat avantajı oranı esas alınarak hesaplanan tutarın eklenmesi suretiyle bulunur.

…

(6) Her yıl Ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri listesinde yer alan malların ihalelerinde, yerli malı teklif eden istekliler lehine % 15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanması zorunludur…” hükmü yer almaktadır.

Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından ilgili kurum ve kuruluşların görüşleri alınarak orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri arasından belirlenen ve her yıl ocak ayında Kurum tarafından ilan edilen orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri listesinde yer alan mallara ilişkin ihalelerde yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanmasının zorunlu olduğu, yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı tanınan ve birden fazla mal kaleminden oluşan ihalelerin kısmi teklife açık olarak gerçekleştirilmesi gerektiği, ayrıca fiyat avantajı tanınan her bir kısmın tek bir mal kaleminden oluşmasının zorunlu olduğu anlaşılmaktadır.

Bahse konu ihalenin Selçuk Üniversitesi Mühendislik Fakültesi’nin 29 kalem malzeme alımı işi olduğu, ihalenin 6 kısımdan oluştuğu, her bir kısma kısmi teklif verilmesine imkan tanındığı görülmekle birlikte kısımların her birinin kendi içinde birden fazla iş kaleminden oluştuğu ve şikâyete konu ihalede yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajının uygulanmadığı,  

Başvuru sahibinin şikâyet başvurusunun 6’ncı kısma ilişkin olduğu ve söz konusu kısmın hassas kesme cihazı ve ters metal mikroskopu olmak üzere iki iş kaleminden oluştuğu anlaşılmıştır.

Başvuru sahibinin bahse konu ihalede yerli malı teklif eden isteklilere %15’e kadar fiyat avantajının sağlanması ve ihalenin kısmi teklife açık yapılmasına yönelik İdari Şartname’de düzenleme yapılması gerektiği iddiasına ilişkin (http://www2.ihale.gov.tr/duyurular2012/ OrtaveYuksekTeknolojiliSanayiUrunleriListesi.pdf  adresinde) Kurum tarafından yayımlanan Orta ve Yüksek Teknolojili Ürünler Listesi incelenmiş ve inceleme sonucunda alım konusu Ters Metal Mikroskobunun söz konusu listenin 1501’inci sırasında yer alan “Ters mikroskoplar (ileri teknoloji sınıfında)” kapsamında yer alan bir ürün olduğu anlaşılmıştır.

Dolayısıyla şikâyet konusu malın Orta ve Yüksek Teknolojili Ürünler Listesi’nde yer alan bir ürün olduğu hususu ve yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri bir arada değerlendirildiğinde bahse konu ihalenin şikâyete konu kısmında yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanması gerektiği ve fiyat avantajı tanınan her bir kısmın tek bir mal kaleminden oluşmasının zorunlu olduğu anlaşılmıştır.

Bu çerçevede şikâyete konu ihaleye ait İdari Şartname’nin “Yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanması” başlıklı 35.3’üncü maddesinde yerli malı teklif eden istekliler lehine fiyat avantajı uygulanmasına yönelik herhangi bir düzenleme yapılmadığı görülmüş, diğer taraftan anılan Şartname’nin “Kısmi teklif verilmesi” başlıklı 19.1’inci maddesinde kısım bazında teklif verileceğinin düzenlenmiş olduğu görülmekle birlikte fiyat avantajı tanınması gereken ihalenin 6’ncı kısmını oluşturan her bir mal kaleminin ayrı kısımlar halinde ihale edilmediği tespit edilmiştir. Bu itibarla ihale sürecinin gelinen bu aşamasında ihale dokümanda değişiklik yapılması ve bahse konu hususların düzeltici işlemle giderilmesinin mümkün olmadığı anlaşıldığından ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.

Ayrıca idarece laboratuvar bütünlüğünün sağlanması adına malzemelerin yerleşimi, işleyişi, özellikleri ve birbirine uyumları açısından yaşanması muhtemel problemlerin engellenmesi için kurum yararının göz önüne alındığının gerekçe gösterildiği görülse de alım konusu malın fiyat avantajı uygulanması gereken ürünler arasında yer aldığı ve yukarıda aktarılan mevzuat gereği ihalenin fiyat avantajı uygulanması gereken 6’ncı kısmının tek bir mal kaleminden oluşmasının zorunlu olduğu açıkça anlaşılmaktadır.

Bu hususlar itibariyle ihale dokümanında yerli malı teklif eden istekliler lehine %15 oranına kadar fiyat avantajı sağlanacağına ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmadığı, ihalenin fiyat avantajı uygulanması gereken 6’ncı kısmının tek bir mal kaleminden oluşturulmadığı ve ihale sürecinin gelinen bu aşamasında bu hususlara yönelik ihale dokümanında değişiklik yapılması ve bahse konu hususun düzeltici işlemle giderilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmıştır.

Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılığı belirlenen ihale işlemlerinin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.

Diğer taraftan başvuru sahibinin “2016/305888 İhale Kayıt Numaralı Mühendislik Fakültesi 6 Bölümün Malzeme İhtiyacı Alımı”  ihalesinin 6’ncı kısmına ilişkin itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, söz konusu kısma ilişkin başvuru bedelinin 3.372,00 TL olduğu, başvuru sahibi tarafından toplam yaklaşık maliyet üzerinden başvuru bedelinin 6.745,00 TL olarak yatırıldığı tespit edilmiştir. Dolayısıyla başvuru sahibi tarafından 3.373,00 TL fazla ödeme yapıldığı anlaşılmış, bu itibarla İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Tebliğ’in “İtirazen şikayet başvurularında aranılacak şekil unsurları” başlıklı 11’inci maddesinin sekizinci fıkrasında yer alan “… Kısmi teklife açık ihalelerde ise tekliflerin verilmesi ile bu aşamadan sonraki işlemlere ilişkin başvurularda, başvuru bedeli toplam yaklaşık maliyet üzerinden yatırılır. Başvuruya konu kısmın yaklaşık maliyetine göre fazla yatırıldığı tespit edilen tutar Kurum tarafından başvuru sahibine iade edilir.” hükmü uyarınca fazla ödendiği tespit edilen 3.373,00 TL’nin yazılı talebi halinde başvuru sahibine iadesinin gerektiği anlaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,

1) Anılan Kanun'un 54'üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi gereğince ihalenin  6’ncı kısmının iptaline,

2) Fazla ödenen başvuru bedelinin başvuru sahibinin yazılı talebi halinde iadesine,

   Oybirliği ile karar verildi.