Kira tahsilatlarından KDV alınmalı mıdır?

Karar

Sayıştay Temyiz Kurulu Karar

Tutanak No : 39306

Tutanak Tarihi : 01.07.2014

675 sayılı ilamın 1’inci maddesinde, 2009 yılı Bütçe Gelirleri Kesin Hesap Cetveli ile kira sözleşme dosyalarının incelenmesi sonucunda; işletme hakkı kiralaması kapsamında Belediye tarafından kiraya verilen yerlerin kira gelirleriyle birlikte katma değer vergisi tahsil edilmediği gerekçesiyle toplam 34.232,04 TL.’ye tazmin hükmolunmuştur.

………………………………………………………..

İlam hükmü, söz konusu kiralama işlemlerinin, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70.madde 5.bendinde belirtilen işletme hakkının kiraya verilmesi olarak değerlendirilip kira bedelinden 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1.maddesi 3/f bendi hükmü uyarınca katma değer vergisi alınması gerektiği gerekçesi ile verilmiştir.

Bu bağlamda “gayrimenkul kiralaması” dışında kalan, “işletme hakkının kiralanması” gibi, kamuya ait diğer mal ve hakların kiralanması işlemleri yukarıdaki hükümler gereği Katma Değer Vergisine tabi olacaktır. 

İşletme hakkı kavramı; herhangi bir tesisin, mülkiyet hakkı, devreden tarafta saklı kalmak üzere, belirli bir süre ve bir bedel karşılığında, sözleşmede belirlenen usul ve esaslar dahilinde, kar-zararı işletme hakkını devralan tarafa ait olmak koşulu ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından işletilmesi şeklinde tanımlanabilir.

İşletme hakkının kiraya verilmesinden söz edilebilmesi için ortada kullanılmaya elverişli hasılat veren işletme niteliğinin bulunması, hasılat ilişkisi gerekir. Hazır tesislerin işler vaziyette teslim edilmesi ile ancak ticari bir işletmenin mevcudiyetinden söz edilmesi mümkündür. Yine işletme hakkı kirası olabilmesi için gayrimenkulün dizayn edilmiş, her türlü döşeme, demirbaşının alınmış olması veya bir çarşı, bir kompleks olarak kamunun ortak kullanımına ait alanlardaki ortak giderlerle birlikte kiracıların ortak giderleri için katkı payı alarak işletmeye dönüştürülmüş veya ortak giderleri belediye tarafından ödenen yerlerin olması gibi, taşınmaza işletme niteliği kazandırılmış olarak yerin kiralanması gerekir. Ticari işletmeler ticari faaliyetin belli bir organizasyon çerçevesinde devamlı olarak sürdürüldüğü, kazanç amacına yönelik olarak kurulmuş, mevcut yasal düzenlemeler çerçevesinde dönemsel faaliyet sonuçları belirlenen ve bu bağlamda mali raporlarla açıklanan yerlerdir.

Karar konusu taşınmazlara ait kira sözleşmeleri incelendiğinde; taşınmazların boş olarak kiraya verildiği, herhangi bir tesis ve işletmenin mevcut olmadığı, kiraya verilen bu yerler için önceden kurulmuş bir işletme hakkı bulunmadığı görülmüştür.

Belediyeye ait gayrimenkullerin kiralanması, söz konusu gayrimenkullerin kendi başına bir iktisadi işletme oluşturmaması veya belediyeye ait bir iktisadi işletmenin aktifine kayıtlı olmaması kaydıyla KDV ye tabi tutulmayacaktır. Ancak kiralama işlemlerinin ticari bir organizasyon içerisinde yürütülmesi, kiraya verilen gayrimenkullerin yönetiminin ve giderlerinin belediye tarafından üstlenilmesi halinde bir iktisadi işletme söz konusu olacağından bu kiralama işleminin KDV ye tabi olacağı açıktır.

Bu itibarla Devletin hüküm ve tasarrufundaki iktisadi işletme mahiyetinde olmayan gayrimenkullerin kiraya verilmesi halinde KDV Kanununun 17/4-d maddesi gereği katma değer vergisi hesaplanmayacağından 675 sayılı ilamın 1’inci maddesi ile 34.232,04 TL.’ye ilişkin verilen tazmin hükmünün KALDIRILMASINA,