Hizmet alýmý iþinde kullanýlacak makine, ekipmanýn kurulum veya montaj gerektirmesi halinde buna ait maliyetlerin proforma fatura ile açýklanmasý mümkün müdür?

Ýhaleyi Yapan Daire:

Baþvuru Tarih ve Sayýsý:

Baþvuruya Konu Ýhale:

Kurumca Yapýlan Ýnceleme ve Deðerlendirme:

Kocaeli Büyükþehir Belediye Baþkanlýðý ÝSU Genel Müdürlüðütarafýndan 08.10.2012 tarihinde açýk ihale usulü ile yapýlan "Çamur Taþýma Ýþi" ihalesine iliþkin olarak Zirve Ýnþaat Taahhüt Taþ. San. ve Tic. Ltd. þžti.nin 03.12.2012 tarihinde yaptýðý þikâyet baþvurusunun, idarenin 13.12.2012 tarihli yazýsý ile reddi üzerine, baþvuru sahibince 28.12.2012 tarih ve 43355 sayý ile Kurum kayýtlarýna alýnan 28.12.2012 tarihli dilekçe ile itirazen þikâyet baþvurusunda bulunulmuþtur.

Baþvuruya iliþkin olarak 2012/5159 sayýlý þikâyet dosyasý kapsamýnda yapýlan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiþtir.

Karar:

Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.

Ýtirazen þikâyet dilekçesinde özetle, ihale üzerinde býrakýlan isteklinin aþýrý düþük teklif açýklamasý kapsamýnda;

1) Araçlarýn sarfedeceði yakýt bedelini tevsiken Samandýra’dan alýnmýþ olan proforma fatura sunduðu, ihale konusu iþin Kocaeli’nde gerçekleþtirilecek olduðu dikkate alýndýðýnda, sunulan belgenin uygun olmadýðý,

2) Araçlarýn kilometre baþýna ortalama sarfiyatlarýna iliþkin olarak sunmuþ olduðu yazýda imza sahibinin adý ve soyadýnýn bulunmadýðý, yazýda yakýt tüketiminin neye göre hesaplandýðýna dair bir teknik bilginin yer almadýðý, belgeyi veren þirketin Kocaeli bayii tarafýndan böyle bir belgenin düzenlenmediðinin kendilerine ifade edildiði, bu çerçevede belgenin sorgulanmasý gerektiði, ayrýca kilometre baþýna ne kadar yakýt tüketileceði hususu bir çok parametre ile doðrudan iliþkili olduðundan, yakýt tüketiminin beyan edilemeyeceðine iliþkin Mercedes-Benz Türk A.þž.’nin yazýsýnýn olduðu, dolayýsýyla ihale üzerinde býrakýlan isteklinin yakýt sarfiyatýna iliþkin yapmýþ olduðu açýklamanýn mevzuata uygun olmadýðý,

3) Ýhalede %2,195 oranýnda sözleþme gideri öngörülmesi gerekirken, ihale üzerinde býrakýlan istekli tarafýndan eksik sözleþme gideri hesaplandýðý

4) Yükleme mekanizmasý gideri için proforma fatura sunulduðu, oysa ki yükleme mekanizmasý araca özel yaptýrýlacak olup, iþçilik maliyeti de içerdiðinden fiyat teklifi ile açýklama yapýlmasý gerektiði, Teknik þžartname'nin 4'üncü maddesinde iþin bitiminde mekanizmalarýn sökülüp, tesisin eski haline çevrileceði düzenlenmiþ iken, tesisin eski haline çevrilmesinin yaptýrýlmadýðý, idarece “Halen tesislerimizde mevcut bulunmaktadýr. Bu durum istekliye has özgün bir durum olup iþin yerine getirilmesinde kullanýlacak olan avantajlý bir koþul olduðu için isteklinin proforma fatura ile açýklama yapmasýna gerek bulunmamaktadýr.” þeklinde cevap verilerek hem yeni ihalenin yine ayný istekli üzerinde býrakýlacaðýnýn ortaya çýktýðý hem de 4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanunu'nun temel ilkelerinin ihlal edildiði,

iddialarýna yer verilmiþtir.

Baþvuru sahibinin iddialarýnýn deðerlendirilmesi sonucunda aþaðýdaki hususlar tespit edilmiþtir:

1 ) Baþvuru sahibinin 1'inci iddiasýna iliþkin olarak:

Baþvuruya konu hizmet alýmý, ÝSU Genel Müdürlüðü Arýtma Tesisleri Daire Baþkanlýðý bünyesinde iþletilmekte olan Kullar, 42 Evler, Plajyolu, Körfez, Yeniköy, Karamürsel ve devreye alýnacak diðer atýksu arýtma tesislerinde atýksu arýtma neticesinde oluþan arýtma çamurlarýn Nuh Çimento A.þž.nin Hereke tesisine bertaraf edilmesi için nakledilmesi iþidir.

699 gün boyunca yürütülecek hizmet iþinde, günde ortalama 150 ton çamurun ortalama 47,5 km. mesafeye nakledileceði belirlenmiþ, bu çerçevede isteklilerin 4.980.375 birim üzerinden teklif vermelerine dönük birim fiyat telif cetveli standart formu oluþturulmuþtur.

Alýma iliþkin Teknik þžartname'nin 2'nci, 3'üncü ve 4'üncü maddesinde,

"2- Yüklenici taþýma aracý olarak sýzdýrmaz özellikte dorse, konteyner veya kamyon teklif edebilecektir. Taþýma araçlarý en az 2010 model olacaktýr.

3- Yüklenici çamurun bertaraf tesisine nakliyesini dorse ile yapacaksa en az 7 dorse ve 2 çekici, kamyon ile yapacaksa en az 7 kamyon bünyesinde bulunduracaktýr. Buna iliþkin belgeleri sözleþmenin imzalanmasýndan sonra iþe baþlamadan önce Ýdareye sunacaktýr.

4- Yüklenici eðer konteyner tipi bir taþýma aracý kullanacaksa her tesis için taþýma aracýna yükleme mekanizmasýný (Çamur yayma bandý) kendisi ayarlayýp monte edecektir. Ýþin bitiminde de tesislerden bu mekanizmalar sökülüp tesisler eski hallerine çevrilecektir." düzenlemesine yer verilmiþ olup, ihale üzerinde býrakýlan istekliden, Teknik þžartname'nin 2'nci, 3'üncü ve 4'üncü maddelerinde belirtilen ve hizmet kapsamýnda kullanýlacak olan araç ve þoför giderleri ile sözleþme giderlerine iliþkin açýklama talep edildiði kesinleþen ihale kararýndan anlaþýlmaktadýr.

Ýhale üzerinde býrakýlan Çalýk Ýnþaat Malz. Ticaret Ltd. þžti. tarafýndan 0,216.-TL birim fiyat üzerinden toplamda 1.075.761,00.-TL teklif edildiði görülmektedir.

Adý geçen isteklinin 16.11.2012 tarihinde teklifine iliþkin sunmuþ olduðu açýklamalar incelendiðinde;

Ýhale konusu iþ için toplam maliyetini 880.567,82.-TL üzerinden açýkladýðý görülmüþtür.

Yapýlan açýklamada; 2 çekicinin günde 6 sefer olmak üzere 23 aylýk iþ süresi boyunca 398.762,50 km yol yapacaðý, aracýn kilometrede 0,33 lt yakýt tüketeceði 1 lt akaryakýt fiyatýnýn 3,34.-TL olduðu ve iþin süresi boyunca 440.718,44.-TL akaryakýt gideri olacaðý,

Araçlarýn 2012 ve 2013 yýllarýna ait motorlu taþýtlar vergisinin dahil edildiði, 2013 yýlý için verginin %7,80 artýrýlarak hesaplandýðý,

Ýsteklinin kendi malý olduðunu mevzuata uygun þekilde tevsik ettiði araçlar için 2 yýllýk toplam amortisman giderinin dahil edildiði,

23 ay süresince, tüm lastiklerin yenilenmesi halinde, araçlarýn lastik giderinin, bakým onarým giderlerinin, 23 aylýk trafik sigortasý giderlerinin, muayene ve egzos giderlerinin, iþçilik maliyetlerinin, tesis platform ve bant giderlerinin ve sözleþme giderlerinin dahil edildiði anlaþýlmaktadýr.

                      Açýklamada, iþin 2 adet çekici ve 7 adet dorse ile yapýlacaðý, günde 6 sefer çamur taþýnacaðý ve gidiþ dönüþ günlük ortalama 570 km. yol yapýlacaðý beyan edilmiþ, aylýk ortalama 17.337,50 km, yýllýk ortalama 208.050 km, 23 aylýk ihale süresi boyunca ise 398.762,50 km yol yapýlacaðý hesaplanmýþ buna göre akaryakýt giderinin 440.718,44.-TL olduðu tespit edilmiþtir.

Akaryakýt bedelini tevsiken, 08.10.2012 tarihinde Destebaþý Grup Ýnþ. San. Tic. A.þž.den petrol motorin-diesel tip akaryakýt için %8 iskonto yapýlarak 3,34.-TL'ye tekabül eden proforma fatura alýnmýþtýr. Söz konusu proforma faturanýn üzerinde Kamu Ýhale Genel Tebliði'nin "Hizmet alýmý ihalelerinde aþýrý düþük tekliflerin deðerlendirilmesi" baþlýklý 79.4.2.4'üncü maddesinde yer alan beyanýn mevcut olduðu ve proforma faturanýn Yeminli Mali Müþavirce onaylandýðý görülmüþtür.

Diðer taraftan, Kamu Ýhale Genel Tebliði'nin "Hizmet alýmý ihalelerinde aþýrý düþük tekliflerin deðerlendirilmesi" baþlýklý 79.4.2.8'inci maddesinde,

"Ýstekli tarafýndan açýklamasý yapýlacak girdinin fiyatýnýn, kamu kurum ve kuruluþlarýnca ilan edilen ilgili mala iliþkin asgari fiyatlara uygun olmasý halinde sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasýnda  (ihale  tarihi  hariç) geçerli olan asgari fiyatýn belgelendirilmesi suretiyle açýklama yapýlmasý yeterlidir.(Örnek: EPDK tarafýndan il bazýnda günlük olarak yayýmlanan akaryakýt fiyatlarý vb.)" açýklamasýna yer verilmektedir.

EPDK tarafýndan il bazýnda yayýmlanan akaryakýt fiyatlarý incelendiðinde ihale ilan tarihi ile ihale tarihi arasýnda motorin fiyatýnýn KDV hariç, 3,62.-TL ile 3,31.-TL arasýnda seyrettiði görülmekte olup, ihale üzerinde býrakýlan istekli tarafýndan aþýrý düþük teklif açýklamasý kapsamýnda akaryakýt birim fiyatý için teklif edilen KDV hariç 3,34.-TL'lik iskontolu fiyatýn EPDK tarafýndan Kocaeli ili için ilan edilen asgari fiyatlara uygun olduðu ve yapýlan belgelendirmenin de mevzuata aykýrý olmadýðý anlaþýlmýþtýr.

2 ) Baþvuru sahibinin 2'nci iddiasýna iliþkin olarak:

Ýhale üzerinde býrakýlan Çalýk Ýnþaat Malz. Ticaret Ltd. þžti. tarafýndan, ihale konusu iþin kendi malý olan Mercedes Benz Axor 1840 LS marka 2 çekici marifetiyle yapýlacaðý açýklanmýþtýr.

                      Çekicilerin kilometre baþýna ortalama yakýt tüketimine iliþkin olarak da, Mengerler Ticaret Türk A.þž. Kocaeli þžubesinin antetli kaðýdýna, Mercedes Benz Axor 1840 LS marka çekicilerin ortalama yakýt tüketim oranýnýn asfalt yol þartlarýnda 100 kilometrede 33 litre olduðuna iliþkin Mengerler Ticaret Türk A.þž. Kocaeli þžubesi kaþeli ve imzalý yazý sunulduðu görülmüþtür.

                      Baþvuru sahibinin itirazen þikâyet dilekçesi ekinde Mercedes Benz Türk A.þž. tarafýndan Satýþ Sonrasý Hizmetleri Hafif Ticari Araç Kýsým Müdürü ve Satýþ Sonrasý Hizmetleri Otomobil Kýsým Müdürü tarafýndan imzalý bir yazý sunulduðu görülmüþ olup, söz konusu yazýda, Mercedes Benz üretimi ticari araçlarda yakýt tüketiminin kullanýlan yakýt kalitesi, araç lastik durumu, sürüþ profili, yol durumu gibi bir çok kullaným ve dýþ etken kaynaklý parametreden doðrudan etkilendiði, bu nedenle söz konusu araçlarda yakýt tüketiminin beyan edilmediði ifade edilmiþtir.

                      Ancak, ticari araç kapsamýnda giren bu tip araçlarýn ortalama yakýt tüketimin, maliyetlerin hesaplanmasýnda önemi olduðu ve dolayýsýyla yakýt tüketiminin belgelendirilmesi gerektiði açýktýr. Bu belgelendirme, aracýn katalog bilgileri üzerinden yapýlabildiði gibi, yetkili servislerce yapýlan beyanlara da itibar edilmesi gerekmektedir.

                      Somut olayda, yakýt tüketiminin belgelendirilmesi istenilen araç bir ticari araç olup, katalog bilgileri içerisinde yakýt tüketimine iliþkin herhangi bir veri bulunmamaktadýr. Dolayýsýyla, kullanýlmasý öngörülen çekicinin 100 kilometrede 33 lt yakýt tüketeceðine dair yetkili servis yazýsý bu kapsamda dayanak teþkil eden tek veridir. Dolayýsýyla, yetkili servis kaþesi ve imzasýný taþýyan bir belgenin geçerli olduðu kabul edilmelidir.

                      Bu çerçevede, araçlarýn ortalama sarfiyatlarýna iliþkin yapýlan belgelendirmenin mevzuata aykýrý olmadýðý sonucuna varýlmýþtýr.

3 ) Baþvuru sahibinin 3'üncü iddiasýna iliþkin olarak:

Ýdarece þikâyet baþvurusuna verilen cevap yazýsýnda"Damga Vergisi Kanununun 8 inci maddesinde; "Bu Kanunda yazýlý resmi daireden maksat, genel ve özel bütçeli idarelerle, il özel idareleri, belediyeler ve köylerdir. Bu dairelere baðlý olup ayrý tüzel kiþiliði bulunan iktisadi iþletmeler resmi daire sayýlmaz" hükmü bulunmaktadýr. Damga Vergisi Kanununa göre hak ediþ ödemelerinden hak ediþ damga vergisi kesintisi yapýlabilmesi için ödemeyi yapan kurumun damga vergisi kanunu açýsýndan resmi daire sayýlmasý gerekmektedir. Kanunun 8 inci maddesinde; "bu dairelere baðlý olup ayrý tüzel kiþiliði bulunan iktisadi iþletmeler resmi daire sayýlmaz" hükmüne göre ayrý tüzel kiþiliði bulunan iktisadi teþebbüsleri, belediye iktisadi teþebbüsleri gibi kurumlarca yapýlan ödemelerden damga vergisi kesilmesine gerek bulunmamaktadýr. Bu konuda Kocaeli Defterdarlýðý 25.09.2006 tarih ve 41.05.05.02.01/1658 sayýlý mukteza ile; ÝSU Genel Müdürlüðü'nün resmi daire kapsamýna girmediði yönünde görüþ verilmiþtir. Bu görüþ doðrultusunda idaremiz tarafýndan hak ediþ ödemelerinden % 0,825 damga vergisi kesilmemektedir. Bu sebep ile þikâyetçinin sözleþme gideri için ayrýlan tutarýn yetersiz olduðu yönündeki itirazý uygun bulunmamýþtýr." denildiði görülmektedir.

                      Ýhale üzerinde býrakýlan istekli tarafýndan 1.075.761,00.-TL tutarýndaki teklifine iliþkin olarak 14.737,93.-TL sözleþme damga vergisi öngörülmüþtür. Bu tutar teklifinin %1,37'sine tekabül etmekte olup, %0,495 oranýnda ihale karar pulu, %0,825 oranýnda sözleþme damga vergisi, %0,05 oranýnda KÝK payý içerdiði anlaþýlmaktadýr. Bu çerçevede; idarenin Kocaeli Defterdarlýðýnýn muktezasýna istinaden tesis etmiþ olduðu iþlemin mevzuata aykýrý olmadýðý anlaþýlmýþtýr.

4 ) Baþvuru sahibinin 4'üncü iddiasýna iliþkin olarak:

                      Ýhaleye iliþkin Teknik þžartname'nin 4'üncü maddesinde,

"Yüklenici eðer konteyner tipi bir taþýma aracý kullanacaksa her tesis için taþýma aracýna yükleme mekanizmasýný (Çamur yayma bandý) kendisi ayarlayýp monte edecektir. Ýþin bitiminde de tesislerden bu mekanizmalar sökülüp tesisler eski hallerine çevrilecektir." düzenlemesi yer almaktadýr.

Ýhale üzerinde býrakýlan Çalýk Ýnþaat Malz. Ticaret Ltd. þžti. tarafýndan söz konusu platform ve bantlar için Can Elektrik Çelik Konstürüksiyon Kibar Çiftçi'den alýnmýþ 6.300,00.-TL birim fiyat üzerinden toplamda 37.800,00.-TL tutarýnda proforma fatura sunulduðu görülmüþtür.

Taþýma araçlarýna monte edilecek yükleme mekanizmalarý için piyasada o alanda faaliyet gösteren kiþilerden alýnan fiyat teklifi ile açýklama yapýlmasý gerektiði, proforma fatura ile açýklama yapýlmasýnýn mümkün olmadýðý, proforma fatura ile açýklama yapýlmasý halinde ise malzeme ve montaj bedelinin ayrý ayrý gösterilmesi veya montaj bedelinin teklif edilen fiyata dahil olduðu yönünde proforma faturada beyanýn olmasý gerektiði anlaþýlmýþtýr.

Ancak, idarece þikâyet baþvurusuna verilen cevaptan, 2009/77751 ÝKN'li çamur taþýma ihalesinin Çalýk Ýnþaat Malz. Ticaret Ltd. þžti. üzerinde býrakýldýðý ve bahse konu çamur yayma bantlarýnýn yüklenici tarafýndan temin edilip, kullanýlmakta olduðu anlaþýlmaktadýr. þžikâyete konu alýma iliþkin Teknik þžartname'de, kullanýlmasý öngörülen çamur yayma bantlarýnýn kullaným ömrü ile ilgili bir sýnýrlamanýn da yapýlmadýðý dikkate alýndýðýnda, iþi yürüten yüklenici tarafýndan bu hususun proforma fatura veya fiyat teklifi ile belgelendirilmesine gerek bulunmadýðý, bu imalatýn yüklenici lehine fiyat avantajý saðladýðýnýn açýk olduðu, bu maliyet kalemi için yüklenici tarafýndan 37.800,00.-TL tutarýnda bir gider öngörülmüþ olmasý da dikkate alýndýðýnda, yapýlan belgelendirmedeki mevzuata aykýrýlýðýn sonuca etkisinin olmadýðý sonucuna ulaþýlmýþtýr.

Kaldý ki, 4734 sayýlý Kamu Ýhale Kanunu ve ikincil mevzuatýnda, iþi yürüten yüklenicilerin, ayný idarenin ayný konulu ihalelerine teklif vermelerini engelleyen herhangi bir düzenleme bulunmamaktadýr.

Dolayýsýyla, bu hususa iliþkin iddianýn yerinde olmadýðý sonucuna ulaþýlmýþtýr.

Açýklanan nedenlerle, 4734 sayýlý Kanun'un 65′inci maddesi uyarýnca bu kararýn teblið edildiði veya teblið edilmiþ sayýldýðý tarihi izleyen 60 gün içerisinde Ankara Ýdare Mahkemelerinde dava yolu açýk olmak üzere,

Anýlan Kanun’un 54′üncü maddesinin onuncu fýkrasýnýn (c) bendi gereðince itirazen þikâyet baþvurusunun reddine,

Oybirliði ile karar verildi.