|
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle,
1) Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından 16.06.2014 tarihinde yapılan "01/07/2014 – 30/06/2017 Tarihleri Arası TÜBİTAK Başkanlığı Ankara’daki Birimler İle TÜBİTAK Başkanlığı Gebze Yerleşkesinde Bulunan Merkez ve Enstitülerin Araç Kiralama Hizmet Alımı" ihalesinde, ihalenin Çalıkıran Tur. Taş. Oto. San ve Tic. A.ş. üzerinde bırakıldığı, İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından idareye sunulan iş deneyim belgesinin özel sektörde gerçekleştirilen hizmet işinden edinilen belge olduğu, özel sektörde gerçekleştirilen hizmet işlerinde iş deneyim belgeleri belge düzenlenemeyen haller kapsamında bulunduğu, dolayısı ile bu tür hizmetlerin gerçekleştirilmesi ile kazanılan deneyimi tevsik etmek üzere sunulacak belgelerin Hizmet Alım İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 47'inci maddesine uygun sözleşme ve tevsiki olan belgelerin birlikte sunulması halinde sözleşme eki belgeler iş deneyim belgesi olarak kabul edilebileceği, aksi halede sunulan iş deneyim belgelerinin idarelerce kabul edilmesinin mümkün olmadığı, Çalıkıran Tur. Taş. Oto. San ve Tic. ve A.ş. tarafından idareye sunulan iş deneyim belgesinin anılan Yönetmeliğin 47'nci maddesi kapsamında sunulan belgeler olmadığı,
2) İhale üzerinde bırakılan Çalıkıran Tur. Taş. Oto. San ve Tic. ve A.ş.nin teklifinin aşırı düşük olduğu, idarece anılan istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, istekli tarafından idareye verilen aşırı düşük teklif açıklamasında teklif fiyata dayanak gösterilen amortisman giderleri, sürücü ücretleri, lastik, periyodik bakım ve diğer giderler (motorlu taşıtlar vergisi, araç muayenesi mali sorumluluk sigortası, karayolu taşımacılığı zorunlu koltuk ferdi kaza sigortası ve zorunlu karayolu taşımacılık mali sorumluluk sigortası, araç takip sistemi, kasko vb. giderler) gibi maliyet bileşenlerine ilişkin fiyatların Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79'uncu maddesi kapsamında açıklanmasının mümkün olmadığı,
Bu nedenle ihale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin hem iş deneyim belgesinin uygun olmadığı, hem de aşırı düşük teklif açıklamasının Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79'uncu maddesine uygun yapılmadığı gerekçeleri ile değerlendirme dışı bırakılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
A) Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir:
1) Başvuru sahibinin 1'inci iddiasına ilişkin olarak:
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu tarafından 16.06.2014 tarihinde yapılan ihalenin Çalıkıran Tur. Taş. Oto. San ve Tic. A.ş. üzerinde bırakıldığı, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere Ülker Bisküvi San. A.ş. Ankara şubesine yapılan iş karşılığı edinilen iş deneyim belgesi ile birlikte anılan işe ilişkin imzalanmış sözleşme, yeminli mali müşavir tarafından onaylanan fatura suretleri ile bu sözleşme kapsamında çalıştırılan personele ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş belgelerin birlikte idareye sunulduğu görülmüştür.
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin "İş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili kurum ve kuruluşlar" başlıklı 43' üncü maddesinde "İş deneyim belgeleri; Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak yurt içinde veya yurt dışında gerçekleştirilen işler ya da denetlenen veya yönetilen yapımla ilgili hizmet işleri için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır. ...." hükmü,
Aynı Yönetmeliğin "İş deneyim belgesi düzenlenemeyen hallerde iş deneyimini gösteren diğer belgeler ve bu belgelerde aranacak kriterler" başlıklı 47'nci maddesinde, "(1) Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesi düzenlenemez. Bu durumda, bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde aşağıdaki esaslar uygulanır:
(a) Yurtdışında gerçekleştirilen işler hariç bu madde kapsamında yer alan işlerde; sözleşme ve bu sözleşmenin uygulanmasına ilişkin olarak 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri çerçevesinde düzenlenen; fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri veya serbest meslek makbuzu nüshaları ya da bu nüshaların noter, yeminli mali müşavir, serbest muhasebeci mali müşavir veya vergi dairesi onaylı suretleri, personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler, iş deneyimini gösteren belgelerdir. Aday veya istekli, iş deneyimini gösteren bu belgeleri başvuru veya teklifi kapsamında sunar. Bu maddede belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonunca dikkate alınamaz. ....
(d) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabulü gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimini gösteren belge tutarı tam olarak dikkate alınır. Kabulü, ihale ve son başvuru tarihi ile ilk ilan veya davet tarihi arasında yapılmış olan işler de bu kapsamda değerlendirilir. Sözleşmede kabul tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında sunulan faturalardan en son düzenlenen faturanın tarihi kabul tarihi olarak dikkate alınır.
(e) Birim fiyat üzerinden bağıtlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belirli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarını gösteren faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edilir.
(f) İş deneyimini gösteren belgelerin değerlendirilmesinde varsa fiyat farkları ile KDV hariç olarak belirlenen tutarlar dikkate alınır. ...."hükmü yer almaktadır.
Bu durumda Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına yapılan iş karşılığında düzenlenecek iş deneyim belgeleri, anılan Yönetmeliğin 43'üncü maddesine göre bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlere ilişkin düzenlenen iş deneyim belgesinin sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanması gerektiği,
Gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlere ilişkin iş deneyim belgesi düzenlenemeyeceği, Yönetmeliğin 47'inci maddesinin (a) bendinde belirtilen işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile ihale komisyonunca dikkate alınmayacağı,
Ancak birim fiyat üzerinde sözleşmeye bağlanan ve toplam sözleşme tutarı bulunmayan süresi belli bir sözleşmeye dayalı olarak ve sözleşme süresi içinde gerçekleştirilen işin tutarını gösteren faturalardaki tutarların toplamı, toplam sözleşme tutarı olarak kabul edileceği,
Eğer sözleşmede kabul tarihine ilişkin bir düzenleme bulunmuyor ise, bu durumda iş deneyimini gösteren belgeler kapsamında sunulan faturalardan en son düzenlenen fatura tarihinin, işin kabul tarihi olarak dikkate alınacağı hüküm altına alınmıştır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından Ülker Bisküvi San. A.ş. Ankara şubesi'ne yapılan iş karşılığı edinilen iş deneyim belgesi ile birlikte anılan işe ilişkin 01.12.2009 tarihinde imzalanmış sözleşme, sözleşme süresi içerisinde düzenlenmiş ve yeminli mali müşavir tarafından onaylanan 39 adet fatura suretleri ile bu sözleşme kapsamında çalıştırılan personele ilişkin Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş belgelerin idareye sunulduğu görülmüştür.
İdareye sunulan sözleşme incelendiğinde, sözleşmenin Ülker Bisküvi San. A.ş. Ankara şubesi ile ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından 01.12.2009 tarihinde imzalandığı, işin süresinin 3 yıl (01.12.2009-01.12.2012) olduğu, sözleşmede, sözleşme konusu işin bedelinin bulunmadığı, ancak sözleşme eki olarak belirtilen ve farklı güzergahlara ilişkin düzenlenmiş ve taraflarca imzalanmış birim fiyat listesinin bulunduğu, listede günlük yapılacak sefer sayısı, personel taşıma güzergahları, vardiyalı çalıştırılacak personel sayısına bağlı olarak birim fiyatları farklı olan otobüs, midibüs veya minibüsün kullanılacağı yer almaktadır.
İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından iş deneyimini tevsik etmek üzere iş deneyimine esas diğer belgeler ile birlikte toplam tutarı 6.913.409,50 TL olan Ülker Bisküvi San. A.ş. tarafından 13.11.2012 tarihinde düzenlenerek onaylanan yüklenici iş deneyim belgesinin idareye sunulduğu,
4734 sayılı Kanunun 47'nci maddesinde, gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde, iş deneyim belgesinin düzenlenmeyeceği, bu kapsamda bulunan işler için iş deneyim belgesi düzenlenmiş olsa bile, ihale komisyonlarınca bu belgelerin dikkate alınamayacağı hüküm altına alınmıştır. Dolayısı ile anılan istekli tarafından söz konusu ihale kapsamında sunulan Ülker Bisküvi San. A.ş. Ankara şubesi'ne yapılan iş karşılığı düzenlenen iş deneyim belgesinin geçerli olmadığı,
Ancak iş deneyim belgesi ile birlikte sunulan sözleşme, anılan sözleşme kapsamında düzenlenen faturaların aslı/veya mevzuatına göre onaylanmış suretleri ile çalıştırılan personelin Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş belgelerin dikkate alınarak, bu belgelerin belge düzenleme koşulları ile iş deneyimine ilişkin istenen kriterleri sağlayıp sağlamadığına bakılması gerektiği anlaşılmıştır.
Çalıkıran Tur. Taş. Oto. San ve Tic. A.ş. ile Ülker Bisküvi San. A.ş. Ankara şubesi arasında imzalanan sözleşmede yazılmış bir sözleşme bedelinin bulunmadığı anlaşılmakla birlikte sözleşmenin eki fiyat listesinde birim fiyatların yer aldığı, dolayısı ile sözleşmenin toplam sözleşme tutarı bulunmayan ancak süresi belli olan ve birim fiyat üzerinden bağıtlanan bir sözleşme olduğu, bu durumda sözleşme bedelinin sözleşme süresi içerisinde ilgili işe ilişkin düzenlenen fatura tutarlarının toplamı olarak kabul edilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Anılan istekli tarafından teklif ile birlikte verilen ve sözleşme süresine ilişkin düzenlenen 39 faturanın KDV hariç toplam tutarının 6.069.647,81 TL olduğu, bu tutarın İdari şartname'nin 7.5.1'inci maddesinde yer alan "İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 20′den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin sunulması gerekir." düzenleme gereğince, 15.595.110,00 TL teklif bedelinin %20'sini karşıladığı, ayrıca anılan işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş belgelerin idareye sunulduğu görülmüştür.
Bu itibarla anılan istekli ile Ülker Bisküvi San. A.ş. Ankara şubesi arasında imzalanan ve idareye sunulan yüklenici iş deneyim belgesinin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanun'u kapsamında yapılan ihalelerde iş deneyimini tevsik etmek üzere kullanılamayacağı, ancak belge ekinde sunulan diğer belgelerin Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği'nin 47'nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan hüküm gereğince iş deneyim belgesi olarak kullanılmasının mümkün olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
2) Başvuru sahibinin 2'nci iddiasına ilişkin olarak:
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Aşırı düşük teklifler" başlıklı 38'inci maddesinde "İhale komisyonu verilen tekliflerideğerlendirdikten sonra, diğer tekliflere veya idarenin tespit ettiği yaklaşık maliyete göre teklif fiyatı aşırı düşük olanları tespit eder. Bu teklifleri reddetmeden önce, belirlediği süre içinde teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister.
İhale komisyonu;
a) İmalat sürecinin, verilen hizmetin ve yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin mal ve hizmetlerin temini veya yapım işinin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen mal, hizmet veya yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak, aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifleri reddedilir." hükmü yer almaktadır.
İdarenin 23.06.2014 tarih ve 119105 sayılı yazısı ile teklifi 15.885.073,05 TL'nin altında bulunan teklif sahiplerinden, 3(üç) iş günü içinde,
"a) Hizmet sürecinin, verilen hizmetin ve gerçekleştirme yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü" konularında 95 araca ilişkin tekliflerin önemli maliyet bileşenlerine ait bilgi ve belgeleri ile Kamu İhale Genel Tebliği'nin 79'uncu maddesine uygun olarak yapılacak aşırı düşük teklif açıklamalarının idareye sunulmasının istenildiği,
Ancak, idarece teklifi aşırı düşük bulunan teklif sahiplerinden teklifte önemli olduğu tespit edilen maliyet bileşenlerinin belirlenmeden açıklama istenildiği, teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerce idareye sunulacak açıklamaların sağlıklı olarak değerlendirilebilmesi için ihale konusu işin önemli maliyet bileşenlerinin idarece tespit edilerek teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerden açıklama istenilmesi ve yapılacak değerlendirme sonucunda ekonomik açıdan en avantajlı teklifin belirlenmesi gerekmektedir.
B) İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik'in 18'inci maddesi yönünden yapılan inceleme sonucunda tespit edilen aykırılıklar ve buna ilişkin inceleme ve hukuki değerlendirme aşağıda yapılmıştır:
İdare tarafından Kuruma gönderilen ihale işlem dosyası içerisinde yer alan ve idarece hesaplanan yaklaşık maliyetin;
Yaklaşık Maliyet Bileşenleri Maliyet (TL)
Aylık ücret (brüt ücretin %70 fazlası) 82 kişi *36 ay : 6.781.511,52
Aylık ücret (brüt ücretin %100 fazlası) 1 kişi *36 ay : 97.296,12
Hafta içi fazla çalışma ücreti (brüt ücretin %70 fazlası) 82 kişi : 1.017.554,40
Yol ücreti : 811.182,28
Toplam (%3 Sözleşme ve genel giderler dahil) : 8.707.544,28
Kâr (%10) : 845.369,75
Toplam : 9.552.678,15
Araç/Eğitim gideri : 8.613.043,52
Genel toplam :18.165.712,67
şeklinde tefrik edildiği, idarece karsız yaklaşık maliyetin 15.885.073,05 TL olarak hesaplandığı, ancak, idarece hesaplanan yaklaşık maliyetin içerisinde öngörülen yüklenici kar tutarının 845.369,75 TL olduğu, bu duruma göre yukarıda datayı verilen yaklaşık maliyetin karsız tutarının 18.165.712,67-845.369,75=17.320.342,92 TL olması gerektiği, hesaplanan bu tutarın altında sunulan tekliflerin aşırı düşük teklif olarak değerlendirilmesi gerektiğinden, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun "Aşırı düşük teklifler" başlıklı 38'inci maddesinde yer alan hüküm gereğince bu teklifler reddedilmeden önce, idarece belirlenen süre içinde teklifte önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili ayrıntıların yazılı olarak istenmesi gerektiği, idareye verilen teklifler dikkate alındığında; karsız yaklaşık maliyetin altında teklif sunan isteklilerin ve teklif tutarlarının,
İstekliler Teklif Tutarı (TL)
Çalıkıran Tur. Taş. Oto. San.ve Tic. A.ş. :15.595.110,00
Gök-Er Taş. Sınır Tic. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. şti. :15.700.010,00
Çınar Tur. Taş. İnş. San ve Tic. Ltd. şti.- Zc İnş. Güv. Tur. Gıd. Tem.
Oto. San. ve Tic. Ltd. şti-Mert Müm. Tur. San. ve Tic. Ltd. şti. (İO) :16.948.560,00
olduğu, ihaleye teklif veren Çalıkıran Tur. Taş. Oto. San. ve Tic. A.ş. ile Gök-Er Taş. Sınır Tic. İth. İhr. San. ve Tic. Ltd. şti.'nden 23.06.2014 tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği, ancak idarece hesaplanan yaklaşık maliyet içerisindeki 845.369,75 TL karın minha edilmesi ile hesaplanan 17.320.342,92 TL'nin altında teklif sunan Çınar Tur. Taş. İnş. San ve Tic. Ltd. şti.- Zc İnş. Güv. Tur. Gıd. Tem. Oto. San. ve Tic. Ltd. şti- Mert Müm. Tur. San. ve Tic. Ltd. şti. İş Ortaklığından da aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi gerekmektedir.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, 23.06.2014 tarihinde aşırı düşük teklif açıklaması istenilen ve aşırı düşük teklif açıklamasında bulunan isteklilerin aşırı düşük teklif açıklamaları dikkate alınmaksızın teklif bedeli 17.320.342,92 TL'nin altında bulunan teklif sahiplerinden teklifte önemli olan maliyet bileşenlerinin de idarece belirlenerek, aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi ve bu aşamadan sonraki ihale işlemlerinin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle 4734 sayılı Kanun’un 65′inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54′üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.
|
